तनाव घटाउने बहानामा शरीर नाश गर्ने चिया–चुरोट

काठमाडौं । नेपालमा बिहानको चिया र चुरोट धेरैका लागि दिनको सुरुवातजस्तै बनिसकेको छ।
तर, यही संयोजन स्वास्थ्यका लागि अत्यन्त खतरनाक रहेको चिकित्सकहरू चेतावनी दिन्छन्।

तातो चिया र चुरोट सँगै सेवन गर्दा मुटु रोग, क्यान्सर र फोक्सोसम्बन्धी समस्या हुने जोखिम बढ्ने अध्ययनहरूले देखाएका छन्।
चियामा रहेको क्याफिन र चुरोटको निकोटिनको संयुक्त प्रभावले मुटुको धड्कन र रक्तचाप दुवै बढाउँछ।

तातो चिया र निकोटिन : जोखिमको दोहोरो मात्रा

तातो चियासँग चुरोट सेवन गर्दा पेटमा एसिडिटी, रिँगटा, टाउको दुखाइ र वाकवाकी हुने समस्या देखिन्छ।
स्वास्थ्य विज्ञहरूका अनुसार यो संयोजनले दीर्घकालीन रूपमा शरीरमा क्यान्सर, फोक्सो रोग र स्ट्रोकको सम्भावना धेरै गुणा बढाउँछ।

विश्व स्वास्थ्य संगठन (WHO) का अनुसार, धूम्रपानका कारण मात्रै हरेक वर्ष विश्वभर करिब ८० लाख मानिसको समयअगावै मृत्यु हुने गरेको छ।
नेपालमा पनि युवा पुस्तामाझ चिया–चुरोटको चलन सामान्य बन्दै गएको स्वास्थ्यकर्मीहरू बताउँछन्।

किन महसुस हुन्छ आराम ?

चियाको क्याफिनले दिमागलाई सतर्क बनाउँछ भने चुरोटको निकोटिनले क्षणिक रूपमा रिल्याक्स महसुस गराउँछ।
दुवै पदार्थले डोपामाइन हर्मोनलाई सक्रिय बनाउँछन्, जसले केही समयका लागि मनलाई हल्का बनाउँछ।
तर, यही असर घटेपछि शरीरमा तनाव, चिडचिडापन र निद्राको समस्या बढ्छ।

लतले बढाउँछ दीर्घ रोगको जोखिम

दिनहुँ चिया र चुरोट सँगै पिउँदा रगतमा सुगर लेभल बढ्ने, एसिड रिफ्लक्स हुने र मुटुमा अतिरिक्त दबाब पर्ने समस्या देखिन्छ।
दीर्घकालीन रूपमा यसले शरीरका कोषहरूमा क्षति पुर्‍याउँछ र स्वस्थ आहारको प्रभावलाई पनि निष्क्रिय बनाउँछ।

१ कप चिया + १ सिगरेट = मुटुको धड्कन बढ्ने
२ कप चिया + २ सिगरेट = रक्तचाप बढ्ने
१० वर्ष दैनिक सेवन = क्यान्सर र फोक्सोको रोगको उच्च जोखिम

लत छोड्दैमा सुरु हुन्छ सुधार

स्वास्थ्यकर्मीका अनुसार, चुरोट छोडेको २० मिनेटमै मुटुको धड्कन सामान्य बन्छ।
१२ घण्टापछि रगतमा अक्सिजनको मात्रा बढ्छ र ३ महिनाभित्र मुटु र फोक्सो सुधारिन थाल्छ।
एक वर्षपछि मुटु रोगको जोखिम आधा हुन्छ भने ५ वर्षपछि क्यान्सरको जोखिम पनि घट्न थाल्छ।

के गर्ने त?

विज्ञहरूका अनुसार, लत छोड्न सबैभन्दा पहिले ‘उत्प्रेरणा’ आवश्यक छ।
तनाव वा खाली समयमा चिया–चुरोटको इच्छा बढ्ने भएकाले त्यस्ता अवस्थाबाट टाढा रहनुपर्छ।
रचनात्मक काममा लाग्ने, नियमित व्यायाम गर्ने र डाक्टरको सल्लाह अनुसार निकोटिन प्रतिस्थापन थेरापी लिनु उपयोगी हुन्छ।

स्वास्थ्य विशेषज्ञहरू भन्छन्,

“चिया र चुरोट स्वादमा त राहत दिन्छ, तर दीर्घकालमा यही जोडी स्वास्थ्यका लागि विष साबित हुन्छ।”